Z plastiku korzystamy każdego dnia, choć często nie zastanawiamy się, z jakiego materiału zostało wykonane opakowanie naszego lunchu, butelka na wodę czy pojemnik na resztki obiadu. Tymczasem rodzaj użytego tworzywa ma ogromny wpływ nie tylko na świeżość i smak produktów, ale przede wszystkim na nasze zdrowie. Nie każdy plastik nadaje się do kontaktu z jedzeniem, a wybór odpowiedniego materiału może mieć kluczowe znaczenie w dłuższej perspektywie.
Oznaczenia na opakowaniach – jak rozszyfrować kody i nie dać się zmylić?
Na spodzie większości opakowań plastikowych znajdziesz charakterystyczny trójkąt z cyfrą w środku oraz skrót literowy. To nie jest przypadkowy znak – oznacza rodzaj użytego tworzywa. Przyjrzyj się poniższej tabeli, by wiedzieć, które z nich są najbezpieczniejsze:
| Oznaczenie | Nazwa plastiku | Typowe zastosowanie | Ocena bezpieczeństwa dla żywności |
|---|---|---|---|
| 1 (PET) | Politereftalan etylenu | Butelki na wodę, soki, jednorazowe | Tylko jednorazowo, nie podgrzewać |
| 2 (HDPE) | Polietylen wys. gęstości | Butelki na mleko, pojemniki, zakrętki | Bezpieczny, polecany |
| 3 (PVC) | Polichlorek winylu | Folie, rzadko pojemniki | Unikać kontaktu z żywnością |
| 4 (LDPE) | Polietylen nisk. gęstości | Torebki, folie, worki na mrożonki | Dopuszczalny, nie podgrzewać |
| 5 (PP) | Polipropylen | Pojemniki, kubki, talerze, sztućce | Najlepszy wybór |
| 6 (PS) | Polistyren | Kubki jednorazowe, tacki, opakowania | Lepiej unikać, nie podgrzewać |
| 7 (Other) | Inne, PC, BPA | Bidony, pojemniki, galony | Uwaga na BPA, czytać opisy |
Polipropylen (PP) – najlepszy materiał na pojemniki kuchenne?
Wśród dostępnych tworzyw sztucznych polipropylen (oznaczenie 5, PP) cieszy się opinią najbezpieczniejszego do kontaktu z żywnością. Jego właściwości są naprawdę imponujące:
-
odporny na wysokie i niskie temperatury,
-
nie wchodzi w reakcję z jedzeniem,
-
nie uwalnia szkodliwych substancji podczas podgrzewania (o ile pojemnik jest przeznaczony do mikrofalówki),
-
można go myć w zmywarce i wielokrotnie używać.
Nic dziwnego, że właśnie z PP produkowane są najlepsze pojemniki na lunch, pudełka do przechowywania potraw w lodówce i zamrażarce, a także wielorazowe butelki na wodę.
Polietylen wysokiej gęstości (HDPE) – bezpieczny i uniwersalny
Drugim polecanym typem plastiku jest polietylen wysokiej gęstości (HDPE, oznaczenie 2). Spotkasz go w butelkach na mleko, jogurty, niektórych pojemnikach na produkty sypkie, a także w zakrętkach. HDPE nie wchodzi w reakcje z większością substancji spożywczych, jest odporny na wilgoć, kwasy i zasady. Nadaje się do chłodzenia i mrożenia, choć raczej nie powinno się go podgrzewać w mikrofalówce, jeśli producent nie zamieścił odpowiedniego oznaczenia.
Tworzywa, których warto unikać w kuchni
Nie każdy plastik jest stworzony z myślą o kontakcie z jedzeniem. Szczególnie warto zachować ostrożność wobec:
-
PVC (oznaczenie 3) – choć wykorzystywany w opakowaniach, folie z PVC mogą zawierać ftalany i inne plastyfikatory, które mogą przenikać do żywności, zwłaszcza tłustej i gorącej.
-
Polistyren (PS, oznaczenie 6) – popularny w jednorazowych kubkach i tackach, nie nadaje się do podgrzewania i kontaktu z gorącymi potrawami. Może wydzielać styren, substancję o potencjalnym działaniu toksycznym.
-
Other (oznaczenie 7) – tu trafiają mieszanki, często z dodatkiem BPA (bisfenolu A). Butelki, bidony czy pojemniki z PC należy wybierać wyłącznie, jeśli są wyraźnie opisane jako „BPA free”.
Jak rozpoznać plastik dopuszczony do kontaktu z żywnością?
Samo oznaczenie cyfrowe to nie wszystko. Ważne są też piktogramy:
Symbol kieliszka i widelca – informuje, że pojemnik jest przetestowany i dopuszczony do kontaktu z żywnością. Dodatkowo, produkty renomowanych producentów zawierają szczegółowe instrukcje dotyczące używania, w tym:
-
czy można podgrzewać w mikrofalówce,
-
czy pojemnik nadaje się do zmywarki,
-
czy wolno go zamrażać.
Takie informacje powinny być dla nas wyznacznikiem przy zakupie akcesoriów kuchennych z plastiku.
Przykładowa tabelka: Co wybrać, a czego unikać?
| Oznaczenie | Nadaje się do żywności? | Bezpieczny do podgrzewania? | Uwagi |
|---|---|---|---|
| PP (5) | Tak | Tak (jeśli opisane) | Najlepszy wybór |
| HDPE (2) | Tak | Zazwyczaj nie | Bezpieczny, nie podgrzewać |
| LDPE (4) | Tak | Nie | Dobra folia, nie do mikrofali |
| PET (1) | Tak (jednorazowo) | Nie | Tylko do zimnych napojów |
| PS (6) | Raczej nie | Nie | Nie używać z gorącą żywnością |
| PVC (3) | Nie | Nie | Unikać w kuchni |
| Other (7) | Tylko BPA free | Tylko jeśli jasno opisane | Uwaga na zawartość BPA |
Na co jeszcze zwrócić uwagę wybierając plastik do jedzenia?
-
Nie używaj starych, porysowanych czy przebarwionych pojemników. Uszkodzenia powierzchni ułatwiają przenikanie drobnoustrojów i chemikaliów do żywności.
-
Nie podgrzewaj jedzenia w plastiku, jeśli producent tego nie zaleca.
-
Kupuj pojemniki od renomowanych producentów, którzy podają szczegółowe informacje na etykiecie.
-
Dla dzieci i niemowląt wybieraj wyłącznie produkty oznaczone jako „BPA free”.
Współczesne przetwórstwo – bezpieczeństwo dzięki nowym technologiom
Wysokie normy bezpieczeństwa i coraz lepsze technologie przetwórstwa tworzyw sztucznych sprawiają, że na rynku pojawia się coraz więcej produktów spełniających rygorystyczne wymagania. Firmy takie jak https://chemos.pl/miejscowosc/poznan wykorzystują nowoczesne rozwiązania, by dostarczać klientom plastiki przeznaczone do kontaktu z żywnością, wolne od szkodliwych substancji, o odpowiedniej strukturze i atestach.
Twoje zdrowie zaczyna się w kuchni – mądrze wybieraj opakowania
Choć plastikowy pojemnik wydaje się drobiazgiem, wybór właściwego tworzywa ma znaczenie dla zdrowia i samopoczucia całej rodziny. Stawiaj na PP (5) i HDPE (2), szukaj oznaczeń dopuszczających do kontaktu z żywnością, unikaj produktów nieznanego pochodzenia. Dbaj o regularną wymianę starych pojemników i czytaj etykiety – to najprostszy sposób, by cieszyć się nie tylko wygodą, ale i bezpieczeństwem podczas codziennego przygotowywania i przechowywania posiłków.
Świadomy wybór plastiku do żywności to inwestycja w zdrowie na lata!
